Leczenie nadpotliwości

POLECANE ZABIEGI

Toksyna botulinowa Toksyna botulinowa w urologii

A&A Medycyna Estetyczna i Kosmetologia w Białymstoku jest Kliniką, w której leczy się nadpotliwość.

Leczenie nadpotliwości to sposób na nadczynność gruczołów potowych. Nadpotliwość jest uciążliwą dolegliwością oraz źródłem kompleksów. Problem ten utrudnia kontakty społeczne, a nawet powoduje depresję. Przeciętnie człowiek traci dziennie około litr wody wydzielanej z potem. Pot reguluje temperaturę ciała i usuwa toksyny z organizmu, zaś pocenie się to fizjologiczna reakcja w wysokiej temperaturze otoczenia, zdenerwowaniu, stresie lub podczas wysiłku. W skórze znajdują się 2-4 miliony gruczołów potowych, które dzielą się na gruczoły ekrynowe i apokrynowe. Gruczoły ekrynowe występujące na całym ciele regulują temperaturę ciała. Pot przez nie wydzielany składa się niemal całkowicie z wody. Nie jest podłożem do rozwoju bakterii, dlatego też nie wydziela brzydkiego zapachu. Gruczoły apokrynowe, które są jedynie pod pachami i w pachwinach, uaktywniają się w okresie dojrzewania i reagują na bodźce hormonalne i emocjonalne. W pocie produkowanym przez gruczoły apokrynowe znajdujemy niewielkie ilości substancji tłuszczowych. Jest on pożywką dla rozwoju bakterii i wydziela nieprzyjemną woń.

Jak często występują wskazania do leczenia nadpotliwości?

Szacuje się, że na nadmierną potliwość wynikającą z nadaktywności gruczołów potowych może cierpieć nawet 5–10 proc. społeczeństwa, przy czym w około 20–30 proc. przypadków jest ona uwarunkowana genetycznie. 

Jakie są objawy nadpotliwości?

Na leczenie nadpotliwości decydują się zwykle pacjenci z mocno wyrażonymi objawami tego schorzenia. Polega ono na bardzo obfitym poceniu się głównie pach, rąk i stóp, a także karku i skóry nad górną wargą. Nadmierna potliwość to stan, w którym organizm człowieka wydziela ponad 50 mg potu na minutę. Zdarza się, że u niektórych osób pot wręcz kapie z dłoni czy stóp lub spływa strużkami po ciele. Dla pacjentów cierpiących z powodu nadpotliwości najbardziej krępujące są zarówno wilgotne dłonie, jak i mokre plamy na ubraniu (zwłaszcza pod pachami). 

Jakie są rodzaje nadpotliwości?

Leczenie nadpotliwości stosujemy w różnych odmianach tego schorzenia. Wyróżnia się kilka rodzajów nadpotliwości (łac. hyperhidrosis):

• uogólnioną – dotyczy całego ciała; może mieć charakter fizjologiczny spowodowany np. wysiłkiem fizycznym lub objawowy (nadmierna potliwość jako następstwo współistniejących chorób);
• miejscową – najczęściej występuje w obszarze twarzy (czoło, nos, okolica nad górną wargą), owłosionej skóry głowy, pach, dłoni i stóp;
• pierwotną (łac. hyperhidrosis primaria) nazywaną również idiopatyczną – to choroba uwarunkowana genetycznie, która polega na nadmiernej stymulacji gruczołów potowych przez układ współczulny. Najczęściej dotyczy tych obszarów ciała, gdzie jest najwięcej gruczołów potowych (dłonie, stopy, pachy i głowa). Dominują dwie postacie nadpotliwości – pachowa i dłoniowo-podeszwowa. W dzieciństwie rozwija się większość pierwotnych form nadmiernej potliwości, w okresie dojrzewania ujawnia się jedynie postać pachowa. Chorobę nasilają takie czynniki, jak: wysoka temperatura, stres, ostre przyprawy, a także noszenie ubrań i butów nieprzepuszczających powietrza.
• wtórną (łac. hyperhidrosis secundaria) – ten rodzaj nadpotliwości jest wtórnie związany z występowaniem innych chorób, np. endokrynologicznych (nadczynność tarczycy, guzy czynne hormonalnie), metabolicznych (cukrzyca, hipoglikemia) czy neurologicznych (stany po urazie mózgu i rdzenia kręgowego, choroba Parkinsona, jamistość rdzenia). Często towarzyszy również niektórym stanom fizjologicznym – wysiłkowi fizycznemu lub ciąży, infekcjom przebiegającym z wysoką gorączką, chorobom onkologicznym (np. białaczka, chłoniak) czy też zaburzeniom lękowym. Ponadto może być skutkiem zatrucia rtęcią lub pestycydami, stosowania używek (kofeina, alkohol czy narkotyki) lub przyjmowania niektórych leków, takich jak: antydepresanty, neuroleptyki, cholinomimetyki i tyroksyna.smakową (tzw. zespół Łucji Frey) – zaczerwienienie twarzy połączone z nadmierną potliwością w okolicy warg, nosa i na czole występujące po spożyciu posiłku czy podczas żucia gumy. Ten specyficzny rodzaj nadpotliwości jest wynikiem miejscowego uszkodzenia układu nerwowego (przeżuwanie kęsów pokarmowych pobudza gruczoły potowe zamiast ślinowych). 

Czynniki ryzyka nadpotliwości:

Nadpotliwość często ma podłoże emocjonalne, genetyczne lub hormonalne, ale może być spowodowana również przez choroby ogólnoustrojowe, np. cukrzycę, nadczynność tarczycy, gruźlicę czy choroby nerek. Zazwyczaj wzmożone wydzielanie potu towarzyszy zarówno gorączce, jak też infekcjom bakteryjnym i wirusowym, ale wówczas przemija wraz z chorobą. Leczenie nadpotliwości stosuje się w stanach przewlekłej nadmiernej czynności gruczołów potowych, gdy tymczasem jej występowanie wiąże się z różnymi czynnikami ryzyka:

• czynniki genetyczne;
• choroby nowotworowe (np. ziarnica złośliwa, guz nadnerczy);
• choroby nerek (np. dna moczanowa);
• gruźlica;
• cukrzyca;
• nadczynność tarczycy;
• zaburzenia hormonalne, menopauza i andropauza;
• zmiany neurologiczne (np. neuropatia);
• nadpobudliwość nerwowa;
• infekcje wirusowe lub bakteryjne;
• zatrucie, np. pestycydami;
• otyłość;
• niewłaściwa dieta bogata w pikantne przyprawy, mocną kawę i herbatę lub alkohol;
• stres i silne emocje;
• gorący klimat;
• noszenie ubrań i butów nieprzepuszczających powietrza. 

Zapobieganie powstawaniu nadpotliwości – jak opóźnić konieczność leczenia nadpotliwości?

Nadmierne pocenie się i jego nieprzyjemne skutki można ograniczyć, dbając o higienę osobistą, jak też regularnie zmieniając ubrania i nosząc tylko odzież z naturalnych, przewiewnych tkanin. Oprócz tego warto stosować dietę bogatą w świeże owoce i warzywa, zaś ograniczać spożywanie potraw z dodatkiem cebuli, czosnku, pieprzu, imbiru, chili, kminu bądź cynamonu, a także potraw mięsnych. Są to produkty, które wzmagają pocenie się i nasilają przykry zapach potu. Ponadto istotna jest umiejętność radzenia sobie ze stresem, a także unikanie przegrzewania się i nagłych zmian temperatury.

W jaki sposób można leczyć nadpotliwość?

Leczenie nadpotliwości idiopatycznej sprowadza się głównie do ograniczenia wydzielania potu w wyniku zablokowania impulsów nerwowych, które uaktywniają gruczoły potowe. Nowatorskim rozwiązaniem w leczeniu tej dolegliwości jest wykorzystanie toksyny botulinowej. Lekarz ustala właściwe punkty iniekcji, w czym pomaga mu wykonany przed zabiegiem test Minora, czyli próba jodowo-skrobiowa. Jej celem jest określenie wielkości powierzchni skóry, która nadmiernie produkuje pot – obszar ten zabarwia się na kolor brunatno-fioletowy. Botoks wprowadza się w skórę za pomocą iniekcji, podobnie jak ma to miejsce przy wygładzaniu zmarszczek. Efekty są widoczne po upływie około tygodnia. 

Ryzyko nawrotu nadpotliwości po leczeniu:

Toksyna botulinowa blokuje impulsy nerwowe, które pobudzają gruczoły potowe, ale nie redukuje ich liczby. Zatem dolegliwości wracają, gdy botoks przestaje działać. Z tego względu zabieg należy powtarzać w odstępach co 6–9 miesięcy. 

Polecane zabiegi w leczeniu nadpotliwości:

• toksyna botulinowa;
• toksyna botulinowa w urologii (scrotox).